انعکاس‌های داخلی و جهانی اخبار تظاهرات در ایران

این نسخهٔ پایداری است که در ‏۴ مارس ۲۰۱۱ بازبینی شد. تغییراتی از الگو/پروندهٔ در انتظار بازبینی، وجود دارند.
یکشنبه ۱ اسفند ۱۳۸۹، ۲۰ فوریه ۲۰۱۱، ۰۳:۳۰:۰۰ ق.ظ.

پس از ۲۵ بهمن، جنبش سبز روز ۱ اسفند را برای حضور در خیابان‌ها تعیین کرد. راجع به کیفیت و کمیت تجمعات این روز اخبار ضد و نقیضی منتظر شده‌است. همچنین رسانه‌های مختلف نگاه‌های متفاوتی به این روز و اخبار آن داشتند.

بازتاب در رسانه‌های خارجی

وال‌استریت ژورنال، در گزارشی به ناآرامی‌های امروز تهران پرداخته‌است. بر اساس این گزارش، نیروهای امنیتی با استفاده از سلاح‌هایی همچون باتوم‌های فولادی به ضرب و شتم و سرکوب مخالفان پرداختند. این منبع خبری به نقل از شاهدان عینی تلفات معترضین را ده‌ها مجروح و دستگیر شده تخمین می‌زند. برآورد وال‌استریت ژورنال از جمعیت معترضین ده‌ها هزار نفر است. جمع آوری سطل‌های زباله توسط شهرداری، گستردگی دامنه اعتراضات در تقریبا همه شهرهای مهم ایران، دستگیری فائزه هاشمی رفسنجانی، منع پوشش خبری توسط خبرنگاران بنا به دستور وزارت اطلاعات و همزمانی این ناآرامی‌ها با سفر وزیر امور خارجه آلمان از نکاتی است که مورد تاکید نویسنده وال‌استریت ژورنال بوده‌است.[۱]

به گزارش بی‌بی‌سی فارسی، در تهران خیابان ولیعصر، کانون حضور بیشترین معترضان بوده‌است. با این‌حال خیابان‌های آزادی، بهشتی، انقلاب و دیگر خیابان‌های منتهی به خیابان ولیعصر تهران نیز صحنه حضور معترضان بوده‌است.[۲] به گزارش سایت فرانت‌لاین، بسیاری از نیروهای امنیتی در تهران صورت خود را با ماسک پوشانده بودند تا شناسایی نشوند.[۳]

نیویورک‌تایمز نیز در گزارشی به پوشش خبری سرکوب معترضان در روز اول اسفند پرداخت. به نوشته این روزنامه، با وجود بارش مداوم باران و سرکوب به وسیله شلیک گازهای اشک‌آور، خیل عظیمی از معترضان ایرانی در تهران به خیابان‌ها آمدند. این گزارش به نقل از شاهدان عینی جمعیت معترضان را بیش از بیست هزار نفر برآورد کرده‌است. سرکوب معترضان توسط پسران جوان مسلح به باتوم صورت گرفته‌است.[۴]

بازتاب در رسانه‌های داخلی

خبرگزاری فارس در خبری با عنوان «رسانه رژیم سلطنتی انگلیس باز هم ضایع شد» به انعکاس تماس تلفنی شخصی به نام «بهروز» با شبکهٔ تلویزیونی بی‌بی‌سی پرداخت. این شخص در این شبکه گفته بود که در تظاهرات روز ۱ اسفند برخی از مردم زیر لب شعار «بی‌بی‌سی حیا کن مملکتو رها کن» را می‌داده‌اند. به گفتهٔ خبرگزاری فارس این گفته باعث دستپاچه شدن مجری این شبکه شد به طوری که پس از تشکر مجری برنامه از بهروز برنامه به پایان رسید. فارس وعده داد فیلم ویدئویی این تماس تلفنی را به زودی در پایگاه اینترنتی خود قرار دهد.[۵]

خبرگزاری فارس همچنین از قول معاون امنیتی استانداری تهران کشته شدن یک نفر در این روز را تکذیب کرد چون «اصلاً درگیری‌ در پایتخت وجود نداشته‌است» و اینکه «با وجود همه تلاش‌های منافقان، ضدانقلاب، سلطنت‌طلب‌ها و رسانه‌های صهیونیستی هیچ درگیری‌ یا تجمعی در سطح شهر تهران رخ نداده‌است».[۶] در همین روز در حالی که خبرگزاری فارس با انتشار تصویری از یک ایستگاه اتوبوس از عادی بودن اوضاع در تهران خبر داده بود، اندکی بعد با انتشار تصویری از درگیری نیروهای انتظامی و امنیتی با تظاهرکنندگان، از بازداشت کوتاه مدت فائزه هاشمی، دختر رئیس مجلس خبرگان رهبری خبر داد که بر اساس این گزارش «در حالی لیدری» تظاهرکنندگان بازداشت شده بود.»[۷] این خبرگزاری همچنین دلیل دستگیری فائزه هاشمی در این روز را «هدایت عده‌ای ضدانقلاب و آشوبگر» و «لیدری، شعار دادن و تحریک مردم» ذکر کرد و مدعی شد فائزه هاشمی با این ادعا که برای خرید لباس به خیابان ولی عصر آمده آزاد شد. به گفتهٔ این خبرگزاری هاشمی در بازداشت قبلی خود در میدان جمهوری نیز مدعی شده بود برای خوردن ساندویچ به این مکان آمده‌است.[۸]

همچنین خبرگزاری مهر، وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی، که در گزارشی در باره تحولات روز اول اسفند از «یک عصر آرام» سخن گفته بود، در پایان گزارش خود چنین آورده است: «مردم تهران خسته از یک روز پرمشغله کاری و دلگیر از ترافیک ناشی از این اغتشاشات شهری به خانه‌های خود بازمی‌گردند و کسبه و مغازه‌داران حاشیه خیابان‌های آزادی و انقلاب و ولیعصر در این اندیشه‌اند که یک نیم روز دیگر کاری دیگر را از دست داده‌اند و به قول بازاریان باید از "دخل" بخورند.» خبرگزاری مهر همچنین افزوده است: «نگرانی‌های مردم تهران تا کی ادامه خواهد داشت؟ کسبه و مغازه‌داران شهر تا چه زمانی باید خسارت مادی ناشی از آشوب‌طلبی عده‌ای قانون شکن را پرداخت کنند؟»[۹]

خبرگزاری ایرنا در اوایل روز ۲ اسفند در گزارشی با عنوان «تهران پرنشاط و مردم آگاه و هوشیار» به گزارش وقایع شهر تهران در این روز پرداخت. به گفتهٔ این خبرگزاری بارش آرام باران فرصتی را فراهم آورده بود تا خانواده‌ها به صورت جمعی در هوای آزاد قدم بزنند و برخی از مردم هم در شیرینی‌فروشی‌ها برای خرید شیرینی تجمع کرده بودند. همچنین فروش مغازه‌داران خیابان ولی عصر هم در این روز بسیار عالی بود.[۱۰] ایرنا همچنین دلیل بازداشت فائزه هاشمی را «رفتارهای تحریک‌آمیز» و قصد سر دادن شعارهای تحریک‌آمیز ذکر کرد و تصاویر او را از هنگام بازداشت تا تحویل به بازداشتگاه منتشر کرد.[۱۱]


منابع

  1. ‎«‏Iran Forces Push Back Swell of Protesters». ‏بی‌بی‌سی فارسی، ‏۲۰ فوریه ۲۰۱۱ 
  2. ‎«‏تجمعات پراکنده در تهران و چند شهر بزرگ در روز اول اسفند». ‏بی‌بی‌سی فارسی، ‏۲۰ فوریه ۲۰۱۱ 
  3. ‎«‏Tehran Updates». ‏FRONTLINE، ‏۲۰ فوریه ۲۰۱۱ 
  4. ‎«‏Iran Squelches Protest Attempt in Capital». ‏The New York Times، ‏۲۰ فوریه ۲۰۱۱ 
  5. ‎«‏رسانه رژیم سلطنتی انگلیس باز هم ضایع شد؛ تماس یک شهروند دیگر از تهران با بی‌بی‌سی و تکرار شعار «بی‌بی‌سی حیا کن»». ‏خبرگزاری فارس، ‏۲ اسفند 
  6. ‎«‏کشته‌شدن یک شهروند تهرانی در میدان ۷ تیر کذب محض است». ‏خبرگزاری فارس، ‏۱ اسفند ۱۳۸۹ 
  7. ‎«‏اعتراض‌های غیرمتمرکز در تهران و سایر شهرها و حضور سنگین نیروهای امنیتی». ‏رادیو فردا، ‏2 اسفند ۱۳۸۹ 
  8. ‎«‏فائزه هاشمی دستگیر و آزاد شد». ‏خبرگزاری فارس، ‏۱ اسفند ۱۳۸۹ 
  9. ‎«‏اعتراض‌های غیرمتمرکز در تهران و سایر شهرها و حضور سنگین نیروهای امنیتی». ‏رادیو فردا، ‏2 اسفند ۱۳۸۹ 
  10. ‎«‏تهران پرنشاط و مردم آگاه و هوشیار». ‏ایرنا، ‏۲ اسفند ۱۳۸۹ 
  11. ‎«‏تصاویر اختصاصی ایرنا از فائزه هاشمی رفسنجانی هنگام بازداشت». ‏ایرنا، ‏۱ اسفند ۱۳۸۹