سایت‌ها و خبرگزاری‌ها به‌كدام جناح وابسته‌اند؟
دنیای رسانه‌ای كنونی شرایطی را فراهم كرده است كه تمامی جریان‌های سیاسی و اجتماعی می‌توانند با در اختیار داشتن رسانه‌های چاپی و سایبری به اطلاع‌رسانی بپردازند اما بدون شك مشقات رسانه‌های چاپی، بسیاری از جریان‌های سیاسی داخلی را بر آن داشته است تا با تمسك به دنیای مجازی، از خط قرمزهایی به مراتب كمتر از خط قرمزهای موجود در روزنامه‌ها برخوردار باشند.
با این وجود، شناخت جریان‌های رسانه‌ای فعال در جهان مجازی، كمک شایانی به تحلیل فضای حاكم بر جهان مجازی سیاست‌ورزان می‌كند.
خبرگزاری‌ها بر اساس آمارهای ارائه‌شده از سوی شركت‌های مالک موتورهای جست‌وجوی اینترنتی، در حال حاضر، پر بازدیدترین خبرگزاری موجود در كشور، خبرگزاری فارس به‌شمار می‌رود. این خبرگزاری دومین رتبه پر بازدیدترین مجموع رسانه‌های سایبری اعم از سیاسی و غیرسیاسی نیز را به خود اختصاص داده است.
خبرگزاری فارس از جمله رسانه‌هایی است كه در بسیاری از حوزه‌ها، حامی دولت محسوب می‌شود و با تكیه بر حمایت از شخص رئیس‌جمهور نقش مهمی در انعكاس فعالیت‌های دولت داشته است.
در ماجراهایی چون اظهارات مشایی، فارس رویكردی منتقدانه به دولت داشته است. پس از فارس، خبرگزاری مهر قرار دارد. خبرگزاری مهر به سازمان تبلیغات اسلامی وابسته است و مناسبات بسیار خوبی با جریان‌های متعادل و سنتی اصولگرا دارد.
در روزهای اخیر با تغییر مدیرعامل خبرگزاری مهر و انتصاب یكی از چهره‌های نزدیك به جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی به عنوان مدیرعامل این خبرگزاری، انتظار می‌رود رابطه مهر با دولت بهبود یابد. خبرگزاری ایسنا نیز از دیگر رسانه‌های برجسته فعلی در عرصه مجازی به شمار می‌رود.
ایسنا وابسته به جهاد دانشگاهی است و تلاش دارد كه در حوزه سیاسی، نقش راوی بی‌طرف را بازی كند، با این وجود، در بررسی خبرها، حمایت از فعالیت‌های غیرسیاسی دولتی‌ها، توجه ویژه به چهره‌های سنتی اصولگرایان و چهره‌های معتدل اصلاح‌طلب در دستور كاری ایسنا قرار دارد.
دیگر خبرگزاری مهم، خبرگزاری رسمی جمهوری اسلامی یعنی ایرناست كه اگرچه در طول سال‌های 87 و 88 به نحو بسیار برجسته‌ای به حمایت سیاسی از دولت مشغول بود ولی در ماه‌های اخیر كوشیده است كه رابطه بهتری با دیگر لایه‌های اصولگرا به‌ویژه چهره‌هایی كه منتقد دولت نیستند، برقرار كنند.
خبرگزاری ایلنا، وابسته به طیف اصلاح‌طلبان نیز دیگر خبرگزاری مهم كشور است كه با تمركز بر برجسته‌سازی اخبار این طیف و همچنین جبهه سیاسی نزدیك به هاشمی رفسنجانی و همچنین برخی چهره‌های وابسته به اصولگرایان منتقد، هویتی متفاوت با سایر خبرگزاری‌ها دارد.
دیگر خبرگزاری‌های موجود در كشور، عبارتند از خبرگزاری‌های ایسكانیوز و آنا وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی، خبرگزاری شانا وابسته به وزارت نفت، خبرگزاری حیات وابسته به بنیاد شهید و امور ایثارگران، خبرگزاری پانا وابسته به سازمان دانش‌آموزی، خبرگزاری شهر، خبرگزاری خانه ملت وابسته به مجلس شورای اسلامی و خبرگزاری‌های آریا، شبكه خبر دانشجو، رسا، ایونا، ایكنا و موج كه از رسانه‌های حامی دولت هستند.
خبرگزاری آریا، مواضع گروه‌های نزدیک به موتلفه و اصولگرایان سنتی را نیز پوشش می‌دهد. در همین حال باید از باشگاه خبرنگاران جوان و خبرگزاری برنا نیز نام برد كه از جمله سایت‌های خبری برجسته حامی دولت محسوب می‌شوند.
سایت‌های خبری سایت‌های خبری اما در حال حاضر دنیایی متفاوت نسبت به خبرگزاری‌ها دارند. چه آنكه نفوذ افكار گروه‌های سیاسی در سایت‌های خبری مشهودتر است. همچنین انتساب سایت‌ها به افراد و جریان‌ها باعث شده است تا این مجرا، زمینه را برای بیان آزاد افكار و آرای اشخاص و گروه‌های سیاسی فراهم كند.
در حال حاضر پربازدیدترین سایت خبری داخلی، سایت تابناك است. تابناك هم اكنون با راه‌اندازی سرویس‌های جدید اجتماعی و ورزشی در تلاش است تا نفوذ خود در میان كاربران اینترنتی را حفظ كند.
این سایت خبری رابطه خوبی با اصولگرایان منتقد دارد و اخبار این جریان سیاسی را به‌طور برجسته پوشش می‌دهد. اما در لایه‌های بعدی رقابت میان سایت‌های اینترنتی و سایت خبری عصر ایران، در جایگاه دوم قرار دارد.
عصر ایران هم اكنون بیست و نهمین سایت پربازدید ایرانی است. این سایت با راه اندازی بخش عربی خود، نفوذ قابل توجهی در رسانه‌های عرب زبان پیدا كرده است و یكی از بهترین منابع برای دستیابی به آخرین اخبار مربوط به ایران در میان اعراب است. این سایت نیز اخبار اصولگرایان منتقد و همچنین برخی چهره‌های متعادل اصلاح‌طلب را با برجستگی بیشتری پوشش می‌دهد.
سایت خبری خبر آنلاین، منسوب به علی لاریجانی در یك رقابت تنگاتنگ درست بعد از عصرایران، در جایگاه سوم قرار گرفته است. خبرآنلاین، ارگان اینترنتی روزنامه خبر است كه با در اختیار داشتن تحریریه‌ای مجزا، در تمامی حوزه‌های خبری فعال است.
این سایت تنها سایت خبری نزدیک به جریان فكری دكتر علی لاریجانی و از رسانه‌های منتقد دولت به شمار می‌رود و در حال حاضر بیشترین اخبار تولیدی را در میان دیگر سایت‌های خبری به خود اختصاص داده است. سایت خبری تحلیلی آفتاب‌نیوز متعلق به اردوگاه اصلاح‌طلبان با تمركز بر طیف نزدیك به كارگزاران سازندگی نیز از دیگر سایت‌های ایرانی است.
سایت خبری رجانیوز، مهم ترین سایت خبری حامی دولت به شمار می‌رود كه البته در برخی ماجراها مانند اختلافات بر سر اظهارات رحیم‌مشایی، انتقادات نه چندان پررنگی از دولت داشت. افشاگری علیه جریان سبز، چهره‌های اصلاح‌طلب و نزدیك به هاشمی نیز از مهم‌ترین دستوركارهای رجانیوز است.
پس از رجا، سایت خبری فردانیوز قرار دارد كه با تمركز بر پوشش اخبار اصولگرایان منتقد و برخی اصلاح‌طلبان معتدل از جمله سایت‌های معتبر فارسی‌زبان به شمار می‌رود.
پایگاه خبری الف، وابسته به احمدی توكلی، نماینده تهران از مهم‌ترین سایت‌های منتقد دولت به شمار می‌رود كه در طول یك‌سال گذشته در بسیاری از جریان‌های معطوف به انتقاد از دولت، در رده نخست قرار داشته است.
سایت جهان‌نیوز نیز مشی سایت الف را دنبال می‌كند و برخی چهره‌های اصولگرای منتقد در این سایت با برجستگی خاص پوشش داده می‌شوند. این سایت به شدت علیه جریان سبز و برخی لایه‌های اصلاح‌طلب و همچنین چهره‌های نزدیك به هاشمی‌رفسنجانی نیز فعال است.
سایت جهان‌نیوز بر خلاف سایت الف كه بیشتر در حوزه‌های نظری و كلان، منتقد دولت است، رویه‌ای جزءنگرتر و انتقادی‌تر در حوزه‌های عمومی سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نسبت به دولت دارد.
سایت آینده‌نیوز كه بیشترین تمركز را در پوشش اخبار اصولگرایان منتقد و لایه‌های مختلف اصلاح‌طلب دارد، از جمله سایت‌های برجسته منتقد دولت محسوب می‌شود.
از دیگر سایت‌های وابسته به طیف اصولگرایان منتقد می‌توان به سایت‌های شفاف و فرارو اشاره كرد كه علاوه بر اصولگرایان منتقد، به فعالیت‌های گروه‌های اصلاح‌طلب معتدل نیز توجه دارند.
مشرق‌نیوز نیز از جمله سایت‌های تازه تاسیسی است كه جزو حامیان دولت محسوب می‌شود. در همین حال، سایت‌های خبری جوان آنلاین(ارگان اینترنتی روزنامه جوان)، بولتن نیوز، خدمت، خیمه نیوز، صراط نیوز، عدالتخانه و قلم پرس نیز از سایت‌های خبری حامی دولت در دنیای مجازی هستند.
دیپلماسی ایرانی، فعال‌ترین سایت خبری در عرصه دیپلماسی و بین‌الملل است كه به پوشش خبری جریان‌های اصلاح‌طلب مشغول است.
نتیجه كلی بدین ترتیب با مرور كلی سایت‌های خبری و خبرگزاری‌های فعال مجاز در عرصه مجازی و صرفنظر كردن از سایت‌هایی كه به تبلیغ مواضع جریان سبز و اصلاح‌طلبان رادیكال مشغول هستند و به دلیل مواضع ساختارشكنانه مشمول قانون فیلترینگ شده‌اند، می‌توان گفت كه در حال حاضر، چهار جریان حامی دولت، اصولگرای سنتی، اصولگرای منتقد و اصلاح‌طلبان سنتی و اصلاح‌طلبان معتدل در فضای مجازی در حال فعالیت هستند.
در این میان اصولگرایان سنتی و اصلاح‌طلبان سنتی از حداقل فعالیت در این حوزه برخوردارند و بیشترین تمركز سایت‌ها، بر پوشش اخبار اصولگرایان منتقد، حامیان دولت و اصلاح‌طلبان معتدل قرار دارد.
منابع
«سایت‌ها و خبرگزاری‌ها به‌كدام جناح وابسته‌اند؟». «پایگاه اینترنتی شفاف»، ۱۰ آبان ۱۳۸۹
