ویکی‌خبر:نظرخواهی دربارهٔ اعتبار منابع

بحث زیر پایان یافته‌است
این رای‌گیری به دلیل ابهام و پراکندگی موضوعات ناموفق اعلام می‌شود.ا

تعیین معیارهای منابع معتبر

به نظرم یکی از مهم‌ترین قدم‌ها در خبررسانی ایجاد معیارهایی برای شناسایی منابع معتبر از نامعتبر است. اینکه چه منابعی مستقل هستند و چه منابعی دست اول و یا دست چندم هستند و کلاً اینکه در ویکی خبر از چه منابعی استفاده شود و چه منابعی کنار گذاشته شوند. این صفحه برای بحث پیرامون این مسئله ایجاد شده‌است و اینکه به تفاهمی در این زمینه برسیم تا هر چه سریع‌تر بتوانیم اخباری قابل اعتمادتر و بی‌طرفانه تولید کنیم. لطفاً در این زمینه همکاری کنید تا هر چه سریع‌تر به اجماعی برسیم.--کامیار ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۴:۱۶ (IRST)

بله کاملاً موافق هستم. به عنوان قدم اول چند معیار را مطرح می‌کنم تا ببینیم بحث چطور پیش می‌رود: منابعی که بی‌طرف باشند، منابعی که توسط یک سازمان رسمی تائید شده باشند، منابعی که دارای هیأت تحریریه باشند، منابعی که برای حمایت از حزب یا جریانی تشکیل نشده باشند، و ... --Wayiran ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۴:۵۴ (IRST)
جناب وایران عزیز. کدام رسانه ایست که برای حفظ منافع (و ایضا حمایت از) حزب، شخص، گروه، دولت و دسته ای به وجود نیامده باشد؟ بگذارید چند مثال بزنم
  • فارس نیوز - سپاه
  • کلمه - موسوی
  • تابناک - محسن رضایی
  • جهان نیوز - لاریجانی
  • بی بی سی - دولت انگلستان
  • وی او آ - دولت آمریکا
  • دیپلماسی ایرانی - خرازی
همین لیست را با مشرق نیوز و رجا نیوز و انتخاب نیوز و ........ الی ماشالله ادامه دهید. حالا از نظر شما کدام معتبر است و کدام نیست؟ --دانقولا ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۵:۰۳ (IRST)
مهم اعتبار خبر است! شما به کدام یک از سایت‌های بالا از لحاظ اعتبار ایمان دارید؟ به نظر من بعضی از سایت‌ها کلاً باید کنارگذاشته شوند و بعضی دیگر فقط در موارد خاص استفاده شوند. این کار عیناً در فاویکی انجام می‌شود. مثلاً فارس نیوز یه هیچ وجه خبرگزاری معتبری برای وقایع اخیر نیست اما مثلاً درباره پرتاپ فلان موشک و یا اخبار داخلی بدون خط و مشی سیاسی می‌تواند مفید باشد. در ضمن این نکته را مدنظر داشته باشید که اخباری که متواتر باشند می‌تواند قابل استناد باشد نه اینکه فقط فارس نیوز بگوید. اما در مورد بی‌بی‌سی به نظرم اینگونه نیست زیرا اعتبارش را به خاطر گروهی خاص زیر سوال نمی‌برد.--کامیار ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۵:۲۰ (IRST)
کامیار گرامی. در این خصوص که مورد به مورد فرق دارد با شما همنظرم. عرض من در پاسخ وایران عزیز بود. حاصل عرضم هم این که نمی توان منبع خبری مستقل یافت. همه منابع خبری حرفه ای به نوعی مجبور به وابستگی هم هستند. --دانقولا ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۰۵:۳۰ (IRST)

هم‌نظر با کامیار. به نظر من هیچ منبعی را نمی‌توان به طور کامل برای ارجاع ممنوع کرد. ولی در مورد بعضی از رسانه‌ها همچون فارس‌نیوز باید محدودیت‌هایی وجود داشته باشد. همانطور که قبلا گفتم منبع بی‌طرف اصلا نداریم. منبع باید معتبر باشد و اعتبارش به اعمالش است. --جویباری بحث ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۱:۰۸ (IRST)

دوستان نیازی به ایجاد چنین صفحه‌ای نبود در اینجا en:w:Wikipedia:News sources خبرگذاری‌های معتبر و بی‌طرف جمع‌آوری شده است که البته خبرگزاری‌های داخلی ایران نیز در en:w:Wikipedia:News_sources/Asia#Iran فهرست شده است. پیشنهاد من این است که از این منابع معتبر استفاده کنیم و دیگر منابع داخلی را که فاقد دیدگاهی بی‌طرف هستند را منع کنیم. ممنون Mjbmr بحث ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۲:۲۳ (IRST)
من با مدیر Mjbmr موافق هستم. آن منابع که ذکر شده قابل توجه هستند.Mirza.mashti ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۲:۲۸ (IRST)
من با آن لیست مخالفم. نه تنها هیچکدام از آن منابع بی‌طرف نیستند بلکه تعدادی از آنها معتبر هم نیستند. نمی‌توان به آن لیست استناد کرد. منابع فارسی بسیار بهتری وجود دارد که قابل ارجاع باشند. --جویباری بحث ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۰۱ (IRST)
عزیزان میز تحقیق نیز در این‌باره باید ایجاد شود. Mjbmr بحث ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۳:۴۸ (IRST)
سلام به دوستان. تجربه نشان داده که این بحث منابع معتبر بطور طبیعی به نتیجه نمی رسد. به نظرم یکی از دوستان ( من کامیار را پیشنهاد میدهم) چارچوب را مشخص سازد تا بحث ها در همان جهت برای رسیدن به نتیجه پیش برود. نه اینکه اینجا یک ماه بحث شود و نتیجه ای نداشته باشد. هر یک از دوستان برخی معیارها را حالا چه به اسم بی طرف بودن منابع چه به اسم اعتبار منابع درنظر دارد. پیشنهاد میدهم که در وهله اول این معیارها بطور مشخص گفته شود و منابع و سپس منابع مختلف با این معیارها تطبیق داده شوند. --Gire 3pich2005 ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۱۴:۲۳ (IRST)
با نظر مقداد موافقم این جور بحث ها متاسفانه تا به حال به نتیجه ای نرسیده در ویکی پدیا هم بارها این بحث پیش آمد.--یوشیمیتسو ‏۱۹ فوریهٔ ۲۰۱۱، ساعت ۲۰:۳۲ (IRST)

نظرخواهی برای ایجاد سیاست منابع

هدف از این نظرخواهی، ایجاد محدودیت در استفاده از منابعی است که نامعتبر به شمار می‌روند. ولی درعین حال، بعضا تنها منبع خبری برای برخی از اخبار خاص به شمار می‌روند. بنابراین در مورد برخی از منابع نامعتبر، امکان اینکه به کلی کنارگذاشته شوند وجود ندارد.

برای سهولت آغاز بحث، بسته پیشنهادی زیر را پیشنهاد می‌کنم. --دانقولا ‏۲ مارس ۲۰۱۱، ساعت ۱۶:۳۳ (IRST)

سیاست منابع معتبر

علاوه‌بر اخبار دست اولی که مستقیما توسط کاربران ویکی‌خبر گزارش می‌شوند، بخش عمده‌ای از اخبار ویکی‌خبر برگرفته از منابع دست دوم و دست سوم است.

  • منابع دست دوم

زندگی‌نامه‌ها، سایت‌های شخصی و سازمانی، کتاب‌ها، وبلاگ‌ها و هر اثر چاپی یا الکترونیکی رسمی یا غیر رسمی که وابستگی و مسئولیت محتوای آن‌ها توسط اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای دولتی و حکومتی پذیرفته شده است در حوزه اخبار مرتبط به خود قابل استناد محسوب می‌شوند. مشروط بر آنکه از ادعای انتساب، آغاز به کار یا اولین انتشار آن زمان کافی گذشته و انتساب آن به شخص حقیقی یا حقوقی مزبور، تکذیب یا رد نشده باشد.

خطر بروز تعارض منافع در مورد منابع دست دوم بسیار زیاد است. بنابراین در زمانی که چنین احتمالی وجود دارد، بهتر است که از منابع دست سوم استفاده شود.

  • منابع دست سوم

منابعی مانند نشریات تخصصی، عمومی و خبرگزاری‌هاهستند که به صورت حرفه‌ای به کار جمع‌آوری، پردازش، تولید و انتشار خبر اشتغال دارند. شناسنامه دارند و وابستگی و مسئولیت آن‌ها توسط اشخاص حقیقی، حقوقی یا نهادهای دولتی و حکومتی پذیرفته شده است. نشریات تخصصی صرفا در حوزه تخصصی خود و ستون‌ها یا صفحات نشریات و سایت‌های عمومی در حوزه مرتبط با آن ستون یا صفحه معتبر محسوب می‌شوند.

در میان منابع دست سوم، منابعی معتبر شمرده می شوند که در هنگام انتشار آنها فرایند ویراستاری نگارشی و فنی بخوبی بر روی آنها انجام شده باشد و نویسنده آن قابل اطمینان بوده و دارای اعتبار کافی در زمینه مورد بحث باشد. معمولا هر چه تعداد افرادی که در فرایندهای انتشار منبع دخالت داشته باشند بیشتر باشد؛ آن منبع معتبرتر است. این فرایند می تواند شامل ویراستاری فنی و علمی، ویراستاری نگارشی، باز کنترل و بررسی دقیق اطلاعات ارایه شده، و بررسی مطالب از نظر حقوقی می باشد.

هویت منابع

امروزه تهیه یک سایت یا حتی خبرگزاری مجازی و برخط، کار بسیار ساده‌ای است. بنابراین روشن است که به تمامی این منابع نمی‌توان اعتماد نمود. اگرچه در میان منابع با هویت واقعی نیز، امکان ارائه اخبار دروغ، غیرواقع‌بینانه و جانبدارانه وجود دارد، ولی چنین اخباری در منابع فاقد هویت واقعی بیشتر به چشم می‌خورد. بنابراین به عنوان یک اصل کلی سیاست رسمی ویکی‌خبر استناد به منابع فاقد هویت واقعی و غیرقابل پیگرد حقوقی را مجاز نمی‌داند.

بنابراین انواع شب‌نامه‌ها، روزنامه‌ها، وبلاگ‌ها و سایت‌های اینترنتی، کتاب‌ها و نشریات در صورتی که شخص یا گروه شناخته شده‌ای مسئولیت محتوای آآن را به روشنی برعهده نگرفته باشند، غیرقابل استناد تلقی شده و هرگونه استناد به این منابع در تولید محتوای ویکی‌خبر مجاز نیست.

در این راستا شکل ظاهری و قالب و نام منبع اهمیت کمتری دارند. به عنوان مثال، یک وبلاگ یا صفحه فیس‌بوک که انتساب آن به شخص خاصی محرز شده است، می‌تواند به عنوان منبع معتبری برای بازتاب نظرات نویسنده آن محسوب شود. ولی یک تارنما با نرم‌افزاری کاملا حرفه‌ای، با دامنه ثبت شده و ظاهری شبیه به یک سایت خبری و نامی با پیشوند و پسوند «خبرگزاری» تا زمانی که هویت مالک یا مسئول آن نامشخص باشد، نمی‌تواند در ویکی‌خبر مورد استناد قرار گیرد.

با این حال در صورتی که منبع خبری معتبری، خبری را از منابع ناشناس نقل کند، می‌توان با تصریح در انتساب اعتبار خبر به منبع سوم، در ویکی‌خبر از آن استفاده کرد. مثال:

استناد غیرمجاز: شاهدان عینی خبر از درگیری‌های شدید در خیابان‌های پاریس می‌دهند.
استناد مجاز: خبرگزاری فرانسه به نقل از شاهدان عینی ناشناس خبر از درگیری‌های شدید در خیابان‌های پاریس می‌دهد.

اگرچه در تولید محتوای ویکی‌خبر، «استناد» به اینگونه منابع به کلی منع شده است، ولی «استفاده» از منابع فاقد هویت برای تولید خبر مجاز است. به عنوان مثال ممکن است یک کاربر ویکی‌خبر با «استفاده» از ایمیل یا تلفن ناشناسی متوجه خبری بشود و سپس با «استناد» به منابع معتبر دیگر، نسبت به تهیه خبر قابل اعتمادی اقدام کند. ولی در این حالت کاربر مجاز نیست به اطلاعات دریافتی غیرقابل اعتماد اولیه (ایمیل یا تلفن ناشناس) در خبر تولیدی خود «استناد» کند.

امکان عقلی مطلع بودن منبع و حوزه غیرمرتبط

در اعتبارسنجی منابع باید به امکان دسترسی منابع به اخبار و حوزه‌های مرتبط دقت کرد. سایت رسمی یک تیم فوتبال ژاپنی منبع معتبری برای نقل و انتقالات بازیکنان آن تیم محسوب می‌شود. ولی همین منبع نمی‌تواند به عنوان منبع اخبار اقتصادی در برزیل و یا ناآرامی‌های سیاسی در سودان مورد استناد قرار گیرد. این سئوال همواره باید پرسیده شود که «آیا منبع مورد استناد، امکان عقلی دست‌یابی به خبر را داشته است؟»

بنابراین محتوای نشریات تخصصی در حوزه غیر تخصصی و ستون‌ها و صفحات غیر مرتبط نشریات عمومی در حوزه غیر مرتبط، منبع ممنوعه تلقی شده و استفاده از آن مجاز نیست. مگر آنکه در حوزه غیرمرتبط بازتابی ایجاد نموده باشد. مثال:

استناد غیرمجاز: دایناسورها بازگشتند (منبع ستون طنز و سرگرمی یک نشریه عمومی)
استناد مجاز: یک مطلب طنز در روزنامه همشهری موجب بروز اعتراضات اجتماعی شد.(از مطلب طنز مزبور در روزنامه همشهری می‌توان به عنوان یکی از منابع و برای ارائه خلاصه‌ای از آن استفاده کرد)

تعارض منافع

برخی از منابع خبری، گاهی در مورد اخبار مرتبط با حوزه خود دچار تعارض منافع می‌گردند و اخبار منتشر شده در آن اهدافی به غیر از خبررسانی صرف را دنبال می‌کند. این اهداف می‌توانند شامل مواردی چون تبلیغ مثبت برای خود، دیگران، جنبش‌ها، حزب‌ها، سازمان‌ها، شرکت‌ها، کالاها و یا تبلیغ منفی و دادن اطلاعات اشتباه و یا انتقاد از رقبا باشد.اغلب در چنین حالتی منبع دارای تعارض منافع، اخباری منتشر می‌کند که به وضوح، در تقابل با اخبار گروه زیادی از منابع فاقد تعارض منافع است. این منابع نباید به عنوان تنها منبع خبر استفاده شوند. همچنین عنوان خبر نباید تداعی کننده موضع منبع دارای تعارض منافع باشد.

منابع نامعتبر

منابع نامعتبر منابعی هستند که هویت مشخص و شفاف دارند و در ظاهر بسیار شبیه منابع معتبر هستند. حتی اغلب اطلاعات و اخباری که منتشر می‌کنند واقعی و صحیح است. ولی اخبار اشتباه، دروغ و جهت دار نیز در آن‌ها منتشر می‌شود. منابعی که شرایط زیر را دارا باشند نامعتبر تلقی می‌شوند:

  1. منابعی که سابقه درج خبری را داشته باشند که پیش از تکذیب توسط همان منبع، در منابع معتبر دیگری تکذیب شوند.
  2. منابعی که سابقه درج خبری را داشته باشند که پیش از تکذیب توسط همان منبع، کذب بودن آن خبر در افکار عمومی احراز شده باشد، ولی منبع اقدام به عذرخواهی ننماید.
  3. منابعی که سابقه درج خبری را داشته باشند که پیش از تکذیب یک خبر، آن را از تارنماو یا چاپ بعدی خود حذف نمایند.
  4. منابعی که اخبار متفاوتی در یک ویرایش ویا یک چاپ واحد داشته باشند.
  5. منابعی که با تغییر جملات، جابجایی عبارات و یا افزودن تفسیر شخصی و ادغام تفسیر با یک خبر اصیل، خبری جدید و غیرواقعی را القا کنند. به گونه‌ای که منابع دیگر خبری به اشتباه بیافتند.
  6. منابعی که با تغییر غیرواقعی سمت و جعل عنوان برای افراد، تلاش کنند تا ادعای فرد را قابل اعتنا نشان دهند.
  7. منابعی که تعداد غلط‌های نوشتاری و دستوری در یک خبر آن به قدری باشد که مفهوم خبر یا جمله‌ای از خبر را تغییر دهد.

بنابراین منابع به صرف داشتن یک یا چندتا از شرایط زیر منبع نامعتبر تلقی نمی‌شوند.

  1. درج یک تحلیل اشتباه از واقعه‌ای اصیل به شکلی که برای خواننده معلوم باشد تحلیل مزبور، بخشی از خبر نیست.
  2. درج خبری به صورت مستقل ازهم از جانب چند منبع و طرح تکذیبیه آن و یا خبر متناقضی از سوی چند منبع دیگر. این حالت مصداق تعارض منافع بوده و لزوما به معنی نامعتبر بودن منبع نیست. دیدگاه بی‌طرف ایجاب می‌کند که هردو دیدگاه در خبر واحد بیاید.
  3. پس از انتشار خبری غیرواقعی، بلافاصله و پیش از سایر منابع، آن را تکذیب کند.
  4. پس از انتشار خبری غیرواقعی و افشای غیرواقعی بودن خبر، بلافاصله اقدام به عذرخواهی نماید.
  5. خبر غیر واقعی را به نقل از منبعی دیگر و با تاکید بر منقول بودن خبر از منبع دیگر نقل نماید.

تذکر:علاوه بر شرایط فوق، اجماع ویرایشگران ویکی‌خبر نیز می‌تواند منبعی را به فهرست منابع نامعتبر اضافه کرده و یا از این فهرست حذف نماید.

نحوه برخورد با منبع نامعتبر

  1. کاربران ویکی‌خبر، می‌توانند منابع خبری را که براساس این سیاست «نامعتبر» تشخیص می‌دهند، برای افزوده شدن به ویکی‌خبر:فهرست منابع نامعتبر و یا ویکی‌خبر:فهرست منابع ممنوع پیشنهاد کنند. در این‌صورت نظرخواهی طی هفت روز برگزار خواهد شد. در پایان یکی از مدیران ویکی‌خبر نظرخواهی را جمع‌بندی خواهد کرد. نتیجه نظرخواهی قطعی است و تغییر این نتیجه مستلزم اجماع‌یابی جدید است.
  2. دقت کنید که حتی منابع خبری نامعتبر هم اغلب اخبار صحیح منتشر می‌کنند. ولی توافق عمومی بر این است که به دلیل غیرقابل اعتماد بودن، به غیر از موارد استثنایی از آن‌ها استفاده نشود.
  3. هرگاه در خبری از یکی از منابع موجود در ویکی‌خبر:فهرست منابع نامعتبر استفاده شده باشد، اجماع کاربران باید بر این استفاده استثنایی قرار داشته باشد. بنابراین هریک از کاربران می‌تواند منبع نامعتبر و بخشی از خبر که برگرفته از منبع نامعتبر است را، با توضیح در صفحه بحث حذف کند. در این صورت هیچ کاربری حق ندارد منبع و خبر مزبور را بازگرداند، مگر آنکه قبل از آن اجماعی فوری از کاربران در صفحه بحث همان خبر شکل بگیرد و وجود این اجماع توسط یکی از مدیران ویکی‌خبر تائید شود.
  4. وجود اجماع در صفحه بحث یک خبر برای استفاده استثنایی از یک منبع نامعتبر، به معنی وجود اجماع برای خروج آن منبع از ویکی‌خبر:فهرست منابع نامعتبر نیست.


برگرفته از


نظرها

به نظر من موارد اشاره شده توسط دانقولای گرامی، حداقل معیارهایی هستند که یک منبع خبری معتبر باید داشته باشد. در این اوضاع وانفسای فعلی (ایران) که در هر ساعت حجم عظیمی از اخبار مشکوک توسط هر وب‌گاهی منتشر می‌شود، پیروی از یک رهنمود اینچنینی باعث انتشار اخبار درست‌تر و دقیق‌تر در ویکی‌خبر خواهد شد. Cobain ‏۲ مارس ۲۰۱۱، ساعت ۱۸:۴۱ (IRST)

مطالب را خواندم. از یک نظر خوب است که معیارهای دقیق و روشن اینچنینی داشته باشیم. موارد و تناقضات منطقی‌ای در معیارهای مطروحه بود که بخشی از آن‌ها را در چت به جناب دانقولا گفتم. یک مسئله هم این است که آیا ما باید به شکل سلبی نسبت به منابع برخورد کنیم. یعنی در حالت پیش‌فرض همهٔ منابع حتی منابعی مثل دانشجونیوز و بهرام‌نیوز و غیره را هم معتبر در نظر بگیریم تا اینکه خلافش (مثلاً با معیارهای بالا) ثابت شود؟ اگر اینطور است باید در نظر گرفت که اثبات بی‌اعتباری هر منبع پیش‌‌پاافتاده‌ای بخش زیادی از انرژی و زمان کاربران را خواهد گرفت، و از سوی دیگر تا پیش از اثبات این موضوع احتمالاً اخبار نادرست یا ضعیف زیادی منتشر خواهند شد. در حالی که در مقابل می‌توان به شکل ایجابی هم نسبت به اعتبار منابع برخورد کرد، یعنی معیارهایی برای تشخیص منابع معتبر تهیه کنیم، مثل همان کاری که بالاتر جناب کامیار استارتش را زدند. همانطور که گفتم موارد دیگری هم از شکل تناقضات درونی در این معیارهای مطروحه وجود داشت که در فرصتی دیگر توضیح خواهم داد. منتظر دیدگاه‌های دیگر دوستان باشیم. --Wayiran (بحث)‎ ‏۴ مارس ۲۰۱۱، ساعت ۰۴:۲۳ (IRST)
مسلما این دو(تعیین معیارهای سلبی و معیارهای ایجابی) هردو لازم است. آن بالا دوستان از دوست عزیزم جناب کامیار خواستند معیارهای ایجابی را مشخص کنند، من هم دست نزدم تا ایشان که تجربه خوبی هم در این زمینه دارند قدم پیش بگذارند. حتی بحث تعیین معیارهای سلبی را هم در صفحه‌ای جداگانه آغاز کردم که خودتان ادغامش کردید. به هر حال اگر اجماعی بر این معیارهای سلبی باشد و تا آن وقت کسی دیگر پیش نویس معیارهای ایجابی را شروع نکرده باشد، خودم آن ها را هم می نویسم که آغازی بر بحث باشد. ارادت --دانقولا ‏۴ مارس ۲۰۱۱، ساعت ۰۴:۳۰ (IRST)
اکثریت قریب به اتفاق خبرگزاریها و سایتهای خبری داخلی، برای ذکر شدن در ویکی خبر اعتبار لازم را ندارند، چنانکه در ویکیپدیا هم درباره این موضوع چندین بار بحث صورت پذیرفته بود. مواردی که کاربر دانقولا در بالا ذکر کرد، در مورد بیشتر سایتهای خبری داخلی صدق میکند. این سایتها، نمیتوانند اخبار خاصی را درج کنند و برخی خبرها نیز سفارش شده و با ادبیات خاصی نوشته میشوند و یا کاملاً تحریف شده اند. برای مثال سایتهای حرفه‌ای خبری خارج از کشور مثل العربیه، بی بی سی، دویچه وله و ... هنگام درج اخبار مربوط به اعتراضات، با توجه به گفته شاهدان عینی و تماسهای از داخل کشور، فیلمهایی که در یوتیوب قرار داده میشوند و یا برای این سایتها فرستاده میشوند و دیگر شواهد تلاش میکنند که تعداد معترضین را حدس بزنند و یا میزان خشونت به کار رفته توسط نیروهای حکومت را با توجه به تصاویر ارسالی و یا گزارش شواهد بسنجند. اینگونه خبرگزاریها، حتی دیدگاه هر دو طرف، یعنی مقامات رسمی و سایتهای دولتی و همچنین سایتهای مخالف و هوادار جنبش سبز را نیز با محافظه کاری درج میکنند و از اینرو میتوان اسم بیطرف بر آنان گذاشت، در صورتی که خبرگزاریهای داخلی، تعداد معترضین را، بسیار بسیار کمتر از آنچه هست ذکر میکنند و یا کامل در این خصوص سکوت میکنند یا اینکه منکر هرگونه خشونت از طرف دولت میشوند و برعکس معترضان را به اقدامات تروریستی متهم میکنند و هیچ خبری در خصوص نظر معترضان و سایتهای آنها و حتی نظر خبرگزاریهای جهانی و معروف درج نمیکنند. فیلمهایی را که در یوتیوب و سایتهای دیگر توسط معترضان فرستاده میشود را جعلی میدانند و یا به طور کل وجود آنها را منکر میشوند. مسلماً از اینگونه سایتها مثل: فارس نیوز، جهان نیوز، رجا نیوز، ایسنا، تابناک، خبرآنلاین، الف و ... نمیتوان استفاده کرد و باید خبرگزاری حرفه ای و بیطرف که قابل نقد است و از اصول خبرنگاری حرفه ای بهره میبرد، خبرهای این سایتها را پوشش داده باشند یا تایید کنند. البته پوشش دادن اخبار این سایتها به معنی معتبر دانستن آنها نیست. بنابراین باید سایتهایی که به صورت غیر جانبدارانه (نه لزوماً صد در صد غیر جانبدارانه) و حرفه ای که با در نظر گرفتن تمام جوانب و شواهد به درج خبر میپردازند، استفاده شود از جمله: دویچه وله، رادیو زمانه، العربیه، سی ان ان، رویترز، اسوشیتدپرس، بی بی سی، رادیو فردا، رادیو فرانسه، یورونیوز و ... البته دقت شود: در این سایتها مقالاتی هم هستند که جزو اخبار محسوب نمیشوند (مثلا در سایتهای رادیو فردا، بی بی سی و رادیو زمانه) و تحلیلی بر اخبار گذشته اند و نظر شخصی فرد نویسنده مقاله هستند، از اینگونه مقالات اجتماعی، سیاسی و تحلیلی نباید در اینجا استفاده کرد و فقط از اخبار دست اول این سایتها باید استفاده شود. سیمرغ ‏۵ مارس ۲۰۱۱، ساعت ۱۷:۱۲ (IRST)